Unijne środki zablokowane – nie tylko KPO ale również „normalny budżet” w ramach UE?
Unijne środki zablokowane – nie tylko KPO ale również „normalny budżet” w ramach UE?
18 - Paź - 2022 — 3•min
„Rzeczypospolita” oraz „Financial Times” stawiają pod znakiem zapytania wypłatę Polsce jakichkolwiek środków z funduszy unijnych. Chodzi już zatem nie tylko o Krajowy Plan Obudowy (KPO) czyli 24 mld euro dotacji i 12 mld euro pożyczek ale także o ponad 75 mld euro z wieloletniego budżetu unijnego w ramach polityki spójności. Warunkiem odblokowania środków ma być naprawa wymiaru sprawiedliwości i przestrzeganie karty praw podstawowych.
Zdaniem Marc Lemaitre, dyrektora generalnego ds. polityki regionalnej w KE, Polska nie wypełnia warunku dotyczącego karty praw podstawowych, a tym samym nie gwarantuje skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu. Nabory o uzyskanie środków unijnych już ruszyły, a polski rząd planuje złożyć wnioski o wypłatę środków. Zgodnie z wypowiedziami urzędników KE wnioski te prawdopodobnie zostaną odrzucone.
Patrząc po reakcji rynkowej wydaje się, że doniesienia te w sporej części były już wycenione. Polska giełda jest na delikatnych plusach, złotówka nawet delikatnie umacnia się wobec euro. Oczywiście nie zmienia to faktu, że zarówno nasza giełda jak i waluta są w tym roku jednymi z najgorzej performujących w Europie. Pocieszające jest natomiast, że doniesienia o zablokowaniu wypłaty ponad 100 mld euro nas dodatkowo nie dobijają.
Ponad 100 mld euro unijnych środków to olbrzymie pieniądze. Szczególnie w świetle sporych wydatków fiskalnych rządu, rosnących kosztów obsługi długu skarbowego, zwalniającej gospodarki, wysokiej inflacji (wymieniając środki z EUR na PLN, złotówka mogłaby się dodatkowo umocnić), wojny, potencjalnej recesji. Dodatkowo czynnikiem istotnym w ocenie perspektyw wypłaty unijnych środków są przyszłoroczne wybory parlamentarne. Sukces na arenie międzynarodowej z pewnością przydałby się rządzącej partii.
Kością niezgody jest aktualny stan wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Jeżeli polski rząd dokona zmian, których oczekuje Komisja Europejska środki unijne prawdopodobnie zostaną odblokowane. Zgodnie z doniesieniami medialnymi i wypowiedziami niektórych polityków to właśnie w samej partii rządzącej zdania co do oczekiwań Komisji Europejskiej są mocno podzielone. Zamrożenie środków, potencjalny rozłam w koalicji rządzącej, przyszłoroczne wybory – czynników, które wpływają na obecną sytuację i jej rozwój jest bardzo dużo. Przyszłe miesiące z pewnością przyniosą wiele rozstrzygnięć.
Szymon Gil
Makler papierów wartościowych
Michael / Ström Dom Maklerski