Wraz z końcem roku przychodzi czas na jego podsumowanie. Rok 2021 obfitował w wiele wydarzeń, które pozostaną zapamiętane. Poniżej przedstawiam 9 moim zdaniem najważniejszych wydarzeń ze świata finansów, które miały największy wpływ na przebieg roku 2021.

Inflacja

Niewątpliwie tematem numer jeden w 2021 roku była inflacja. Inflacja w Polsce postępowała od początku II kwartału 2021 r. i w listopadzie wyniosła rekordowe 7,8% r/r. Inflacja na rynkach finansowych była „wyczekiwana” już od dłuższego czasu i ten scenariusz zmaterializował się właśnie w tym roku, wysokie odczyty wskaźnika odnotowywano nie tylko w Polsce, lecz również globalnie. 

Wzrost inflacji wynikał z wielu czynników, zarówno krótko jak i długoterminowych, o których niejednokrotnie pisaliśmy w artykułach publikowanych na naszej stronie internetowej.

Temat podwyższonej inflacji jest wspólnym mianownikiem większości pozostałych wydarzeń, o których będę wspominał poniżej, dla części z nich jest przyczyną, a dla części skutkiem.  

Stopy procentowe w Polsce

W 2021 r., a dokładnie pod jego koniec rozpoczęto cykl podwyżek stóp procentowych. Można powiedzieć, że nastąpiło to dość gwałtownie (pomijając, że prawdopodobnie cykl powinien zostać rozpoczęty dużo wcześniej – zmiana stopy procentowej przynosi wymierne efekty w średnim i długim okresie), referencyjna stopa procentowa wzrosła z poziomu 0,1% do 1,75%, a to prawdopodobnie jeszcze nie koniec ruchu w górę. Podwyżki stóp procentowych spowodowane są oczywiście wzrostem inflacji. Przez praktycznie cały 2021 r. prezes NBP stał na stanowisku, że inflacja jest przejściowa i nie są potrzebne zdecydowane działania banku, jednak w ostatnim okresie retoryka NBP uległa zmianie (w ślad za słowami prezesa Fed) za czym poszły wymierne działania w postaci wzrostu stopy referencyjnej.

Nie zmienia to faktu, że realna stopa procentowa (po uwzględnieniu inflacji) w Polsce pozostaje na rekordowo ujemnych poziomach, w tym momencie jest to już -6%, co oznacza, że inwestor lokujący pieniądze w Polsce musi liczyć się z realną utratą dużej części oszczędności. 

Bilanse banków centralnych

Mijający rok jest kolejnym, w którym kontynuowane były wielomilionowe programy skupu aktywów przez największe banki centralne. Te niestandardowe instrumenty polityki monetarnej stały się jak widać jak najbardziej standardowe i normalne, dzięki czemu pieniądz płynie szerokim strumieniem do światowych gospodarek, dla celów podtrzymania wzrostu gospodarczego i łagodzenia skutków pandemii. Podczas gdy inflacja wykracza zdecydowanie poza cel większości banków centralnych, te największe jak Fed i EBC dopiero przymierzają się do wygaszania programów skupu aktywów, a ich bilanse pęcznieją co widać na załączonym wykresie.

Pandemia

Jak w poprzednim roku, tak samo i w tym pandemia znacząco wpłynęła na światowe gospodarki. Jak widać na powyższym wykresie koronawirus może okazać się chorobą sezonową, która będzie powracać w okresie jesienno-zimowym. Ponadto jest podatny na różnego rodzaju mutacje, o których przekonaliśmy się w tym roku, należy wspomnieć przede wszystkim wariant Delta, który szybko stał się wariantem dominującym, ale również wariant Omikron, który zatrząsnął rynkami w grudniu. Poza samą chorobą istotną kwestią stała się debata odnośnie szczepień, pomimo dostępności szczepionek duża część społeczeństwa nie szczepi się. Jeżeli chodzi o obostrzenia, to w Polsce były one zdecydowanie mniej uciążliwe niż w poprzednim roku, jednak w innych państwach europejskich restrykcje powracają w dużej mierze ograniczając możliwość normalnego funkcjonowania osobom niezaszczepionym. 

Polski Ład

2021 r. przyniósł największą reformę podatkową od lat. Chodzi o „Polski Ład” który wejdzie w życie wraz z początkiem nowego roku. Reforma została napisana i przyjęta w ekspresowym tempie, a zmiany są znaczne, zarówno dla zwykłego Kowalskiego, jak i dla małych i dużych przedsiębiorstw. Najważniejsze zmiany dotyczą podwyższenia kwoty wolnej od podatku, podwyższenia progu kwotowego w skali podatkowej, wprowadzenie ulgi dla klasy średniej, zmiany stawek składki zdrowotnej i możliwości jej odliczenia. Dodatkowo dochodzą zmiany dla przedsiębiorstw w zakresie Estońskiego Pitu, leasingu czy możliwość stworzenia Grupy VAT.

Evergrande

W drugiej połowie roku na rynek trafiła informacja o coraz większych problemach finansowych giganta Evergrande, który w tamtym momencie był drugim największym deweloperem w Chinach. Komentatorzy spekulowali nawet, że może być to czarny łabędź, który wywoła kryzys, biorąc pod uwagę ogromne zadłużenie finansowe spółki. W grudniu spółka oficjalnie stała się niewypłacalna, jednak do tej pory jest to problem bardziej lokalny w Chinach (najbardziej ucierpiał chiński rynek nieruchomości, spółki powiązane z Evergrande, oraz inni deweloperzy w podobnej sytuacji finansowej). Reakcja rynków jest stonowana przede wszystkim dlatego, że oczekiwany jest „kontrolowany rozkład” spółki, który będzie prowadzony przez Pekin, tak by zminimalizować niekorzystny wpływ na pozostałe gałęzie gospodarki, przy jednoczesnym ukaraniu niewygodnych spółek.

Rynek nieruchomości

Mijający rok był dla branży rokiem wzrostu i pełnego rozkwitu po nieprzewidywalnym 
i gwałtownie zmiennym 2020 r. Popyt na mieszkania był ogromny za sprawą m. in. odroczonego postpandemicznego popytu, polepszającej się sytuacji gospodarstw domowych, taniego kredytu czy braku alternatyw inwestycyjnych. Deweloperzy w ciągu roku oddali do użytkowania rekordową liczbę mieszkań (pomimo wzrostu cen materiałów i robocizny, co było jednak kompensowane z nawiązką wzrostem cen nieruchomości). Według indeksu cen serwisu Morizon ceny ofertowe mieszkań w Polsce wzrosły o 10%. W niektórych miastach np. w Warszawie, wzrost ten był jeszcze większy. W ostatnim roku drożały nie tylko mieszkania, lecz także domy jednorodzinne, których ceny rosły również w dwucyfrowym tempie, za sprawą zmieniających się potrzeb klientów. 

Fundusze obligacji skarbowych

Rentowność polskich dziesięciolatek rozpoczynała 2021 r. na poziomie ok. 1,2%, podczas gdy za sprawą podwyżek stóp procentowych i potencjalnych przyszłych ruchów - kontynuacji cyklu, w grudniu rentowność osiągnęła poziom 3,3%. Oznaczało to bessę na rynku obligacji (ceny obligacji spadają gdy rentowność rośnie), przede wszystkim skarbowych. W przedstawionych warunkach fundusze obligacji skarbowych notowały ujemne stopy zwrotu (spadające ceny obligacji, zwiększone umorzenia jednostek powodujące dalsze wyprzedawanie nawet lepiej oprocentowanego długu). Obligacje skarbowe, które miały być zabezpieczeniem przed inflacją i spokojną przystanią dla oszczędności, w mijającym roku przyniosły stratę. Należy pamiętać, jednak o trwającej przez kilka lat hossie na rynku przez co potencjał wzrostowy z każdym kolejnym okresem się wyczerpywał, czego nastąpiło apogeum, co widać po zachowaniu inwestorów, którzy zapomnieli o wzrastającym ryzyku stopy procentowej, które towarzyszy inwestycji w obligacje o stałym oprocentowaniu.

Rekordy indeksów, kryptowaluty

Pomimo zawirowań na rynkach finansowych, niepewności dotyczącej pandemii czy rosnących stóp procentowych, rok 2021 okazał się bardzo udany dla największych światowych giełd. Amerykański indeks S&P500 notowany jest na historycznych szczytach, a w ciągu ostatniego roku wzrósł aż o 23%. Na warszawskim parkiecie WIG20 także wzrósł, jednak było to 10% od początku roku. 

Kurs Bitcoina w ostatnim roku był wysoce zmienny (jak przystało na spekulacyjne aktywo), jednak obecnie kurs bitcoina notowany jest zdecydowanie wyżej niż na początku roku, 
a w ciągu roku potrafił nawet pokonać poziom 65 tys. dolarów. W 2021 r. wsparciem dla rynku było m. in. pojawienie się ETFów na bitcoina, a pierwszy na świecie kraj – Salwador, jako pierwszy oficjalnie przyjął bitcoina jako walutę. Do tego dochodzą głośne przypadki dogecoina czy shiba inu, przez co rynek kryptowalut w dalszym ciągu pozostaje istotny w świecie finansów, jednak zdecydowanie nie w takim znaczeniu dla jakiego kryptowaluty zostały oficjalnie stworzone.

udostępnij