Wiele przedsiębiorstw podczas podejmowania decyzji dotyczących finansowania swojej działalności rozpatruje w pierwszej kolejności możliwość zaciągnięcia tradycyjnego kredytu bankowego. Alternatywą do takiego finansowania zewnętrznego jest rynek kapitałowy i emisja akcji lub obligacji.

1. Czy finansowanie za pomocą debiutu na giełdzie albo emisji obligacji może być dobrym sposobem pozyskania niezbędnych środków dla małej firmy? Dlaczego?

Akcje należą obecnie do najpopularniejszych instrumentów udziałowych rynku kapitałowego. Dają możliwość dotarcia do większej liczby potencjalnych inwestorów partycypujących w ryzyku związanym z działalnością, ale i zyskami firmy. Do niewątpliwych zalet tego instrumentu należy wskazać pozyskanie środków na czas nieograniczony bez konieczności ich zwrotu, emisja akcji wpływa również na poprawienie struktury bilansowej dzięki podwyższeniu kapitałów własnych spółki.

Firma chcąc emitować akcje musi jednak posiadać status spółki akcyjnej, co w przypadku spółek sektora MSP jest często trudne do spełnienia. Główną wadą tego procesu jest także koszt przeprowadzenia emisji. Niezbędne jest bowiem pośrednictwo firmy inwestycyjnej oraz obowiązek sporządzenia stosownego prospektu emisyjnego.

W przypadku spółek potrzebujących kapitału na inwestycje atrakcyjnym rozwiązaniem może okazać się emisja obligacji korporacyjnych. Ważnym aspektem przy porównywaniu obligacji z kredytem bankowym czy emisją akcji jest ich dostępność dla poszczególnych przedsiębiorstw. Warto więc wiedzieć, iż spółka decydująca się na emisję obligacji, nie musi być spółką akcyjną. Jest to szczególnie ważne dla mniejszych firm, które nie osiągnęły jeszcze tej formy organizacyjnej, a których potrzeby finansowe są porównywalne.

W przypadku przedsiębiorstw decydujących się na emisję obligacji korporacyjnych ważne jest to, iż mogą one pozyskać niezbędne środki bez jednoczesnej utraty kontroli nad spółką, jak to może mieć miejsce w przypadku emisji akcji. Obligatariusze bowiem nie stają się właścicielami praw własności przedsiębiorstwa, jak to ma miejsce w przypadku akcji, w związku z tym nie mają również bezpośredniego wpływu na podejmowanie kluczowych decyzji związanych z rozwojem przedsiębiorstwa. 

2. Który z tych sposobów – finansowanie akcjami, czy za pomocą emisji obligacji – może być dla takiej firmy bardziej korzystny? Od czego to zależy?

Finansowanie rozwoju przedsiębiorstwa za pomocą akcji czy obligacji zależy od cyklu oraz strategii rozwoju danego przedsiębiorstwa. W przypadku firm początkujących lub poszukujących środków na rozwój, ale jednocześnie gotowych na oddanie części przedsiębiorstwa w ręce inwestorów, emisja akcji jest niejednokrotnie dobrym rozwiązaniem. Emisja obligacji często jest korzystna dla przedsiębiorstw posiadających już pewną skalę działalności – takim wyznacznikiem może być wielkość kapitałów własnych na poziomie 5-10 milionów złotych.

Finansowanie firmy emisją akcji czy obligacji nie wyklucza się jednak wzajemnie. Często przedsiębiorstwa traktują te dwie formy finansowania jako komplementarne, decydując się najpierw na emisję akcji i podwyższenie kapitałów własnych, zaś w dalszych fazach rozwoju  finansują działalność lub inwestycje poprzez emisję obligacji.

3. Jakie kroki należy podjąć, żeby pozyskać kapitał z rynku akcji, a jakie w celu emisji obligacji? Jak w skrócie wygląda proces pozyskania takiego finansowania? Który rynek giełdowy wybrać i dlaczego?

W pierwszej kolejności emitent wspólnie z doradcą powinni określić, która z form finansowania – akcjami czy obligacjami – będzie najlepszym rozwiązaniem dla przedsiębiorstwa.

W przypadku emisji akcji, do przeprowadzenia samej oferty niezbędna będzie działalności w formie spółki akcyjnej (zmian formy prawnej na S.A.), kolejno decyzja dotycząca oferty – prywatnej czy publicznej. Co do zasady zdecydowanie prostsza i szybsza do przeprowadzenia jest oferta prywatna (podlega jedynie wymogom formalnym właściwym dla oferowanych papierów wartościowych, tj. Kodeksowi spółek handlowych). Publiczna oferta poza KSH podlega również przepisom o ustawy o ofercie wprowadzając wymóg przygotowania i zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego prospektu emisyjnego związanego z oferta papierów wartościowych. Po zatwierdzeniu prospektu przez KNF i przeprowadzeniu oferty i rejestracji w KDPW akcje będą wprowadzone na jeden z dwóch rynków – rynek główny GPW lub rynek NewConnect, dostępny dla firm w zależności od wielkości kapitalizacji tj. liczby wyemitowanych akcji i prognozowanej ceny rynkowej lub wartości kapitału własnego emitenta. W przypadku emisji akcji przez mniejsze podmioty naturalnym wyborem będzie rynek NewConnect - chociażby ze względu na mniejsze wymagania formalne.

W przypadku emisji obligacji większość ofert obecnie jest prowadzona w trybie oferty prywatnej, której organizacją zajmuje się dom maklerski. Podmiot taki nie tylko znajdzie podmioty zainteresowane tego typu inwestycją ale również zadba o zgodność dokumentacji ofertowej z wymogami prawa i pomoże przy prowadzeniu papierów do zorganizowanego obrotu. Po przeprowadzonej emisji papiery z reguły są wprowadzane na rynek Catalyst do obrotu w segmencie detalicznym Alternatywnego Systemu Obrotu (minimalna wartość wprowadzanych papierów to 1 mln PLN), co zdecydowanie zwiększa atrakcyjność oferty dla potencjalnych inwestorów. Przedsiębiorstwo może dokonać emisji zabezpieczonej lub niezabezpieczonej. W przypadku oferty publicznej niezbędne będzie przygotowanie dokumentu informacyjnego. Wartym dodania jest fakt, iż spółka decydująca się na emisję obligacji, nie musi być spółką akcyjną. Jest to szczególnie ważne dla mniejszych firm, które nie osiągnęły jeszcze tej formy organizacyjnej, a których potrzeby finansowe są porównywalne.

Oferta publiczna, zarówno akcji jak i obligacji może być kierowana do nieograniczonej ilości podmiotów, prywatna maksimum 149 podmiotów.

4. Czy warto skorzystać z pomocy pośrednika w tym zakresie? Dlaczego?

Doradztwo domu maklerskiego zarówno w przypadku emisji akcji jak i obligacji często jest bezcenne z punktu widzenia przedsiębiorstwa. Emitent wraz z doradcą na podstawie standingu finansowego firmy oraz przeprowadzonych analiz podejmują decyzję, która z dostępnych form finansowania zewnętrznego po pierwsze jest dostępna, a po drugie bardziej korzystna dla firmy na danym etapie rozwoju oraz w przy panującym otoczeniu rynkowym.

5. Co może zdecydować o sukcesie pozyskania finansowania z rynku akcji albo emisji obligacji?

Niewątpliwie do głównych czynników decydujących o sukcesie emisji akcji czy obligacji należy zaliczyć: etap rozwoju w jakim znajduje się dane przedsiębiorstwo, standing finansowy firmy, rodzaj emisji (prywatna czy publiczna), rodzaj oferowanych zabezpieczeń, wielkość i cel emisji, opinię oraz skuteczność działalności doradców czy finalnie panującą na rynkach koniunkturę.

6. Jaki będzie koszt pozyskania takiego finansowania?

Koszt pozyskania zewnętrznego finansowania czy to w formie emisji akcji czy obligacji, niewątpliwie zależy od standingu finansowego potencjalnego emitenta, branży w której działa, rodzaju i wielkości emisji oraz struktury finalnych nabywców. W przypadku mniejszych przedsiębiorstw pozyskanie środków w przedziale od 5 do 10 milionów złotych, to koszt od 5 do nawet 10 procent dla emisji akcji oraz od 3 do 6 procent dla emisji obligacji.

7. Jak długo potrwa jego organizacja?

Organizacja finansowania wliczając w to przygotowanie niezbędnej dokumentacji w zależności od tego czy mówimy o emisji prywatnej czy publicznej może potrwać od 3 do 12 miesięcy w przypadku akcji oraz od 1 do 3 miesięcy w przypadku emisji obligacji.

 

Rafał Rewczuk
Analityk
Michael/Ström Dom Maklerski